Đào Mẫu Sơn, tỉnh Lạng Sơn được người dân địa phương gọi là đào tiên dựa theo truyền thuyết về núi Mẫu Sơn. Với nhiều đặc điểm quý như: quả to, thịt quả màu đỏ, giòn, vị ngọt thanh, đào Mẫu Sơn đã trở thành loại hoa, cây ăn quả đặc sản của vùng núi Mẫu Sơn nói riêng và của tỉnh Lạng Sơn nói chung. Cây đào Mẫu Sơn thường mọc quanh ven suối, ven rừng, mọc quanh nhà,...
Trong những năm gần đây, cây đào tại Mẫu Sơn đã bị suy thoái, năng suất, chất lượng quả suy giảm rõ rệt. Để bảo tồn nguồn gen của loại sản vật quý của vùng núi Mẫu Sơn này, từ năm 2017, Viện Nghiên cứu Rau quả, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam đã và đang triển khai thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học “Phục tráng giống đào ăn quả Mẫu Sơn và phát triển một số giống đào mới tại khu Du lịch Mẫu Sơn, tỉnh Lạng Sơn”.
Bà Lê Thị Mỹ Hà cho biết: Cây đào Mẫu Sơn vốn nổi tiếng, đang đứng trước nguy cơ thoái hóa. Được Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lạng Sơn giao cho phục tráng giống đào Mẫu Sơn. Cuối năm 2017 đề tài đã triển khai với mục tiêu phục tráng giống đào ăn quả Mẫu Sơn. Phát triển được một số giống đào mới có năng suất cao, chất lượng tốt nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế cho người dân trên địa bàn, đồng thời tạo ra cảnh quan sinh thái hấp dẫn phục vụ phát triển du lịch.
Đề tài “Phục tráng giống đào ăn quả Mẫu Sơn và phát triển một số giống đào mới tại khu Du lịch Mẫu Sơn, tỉnh Lạng Sơn” được thực hiện trong thời gian từ năm 2017 đến năm 2020. Trong khuôn khổ của đề tài, các nội dung sẽ được thực hiện như điều tra hiện trạng sản xuất giống đào tại Mẫu Sơn; tuyển chọn cây đầu dòng, xây dựng vườn cây mẹ giống đào Mẫu Sơn; thực hiện áp dụng các quy trình kỹ thuật chăm sóc, sử dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật, cách phòng trừ sâu bệnh tổng hợp nhằm hoàn thiện Quy trình trồng, chăm sóc và phục tráng giống đào Mẫu Sơn; xây dựng 01 mô hình canh tác áp dụng tổng hợp với quy mô 0,5 ha; đồng thời, trồng mới 500 cây giống đào Mẫu Sơn và thử nghiệm trồng 500 cây giống đào nhập nội từ Đài Loan và Úc. Trong thời gian thực hiện đề tài, nhóm nghiên cứu đã lựa chọn xây dựng các mô hình tại các thôn Nhọt Nặm, thôn Ngàn Pặc, thôn Cốc Tranh của xã Công Sơn, huyện Cao Lộc.
Sau 01 năm triển khai thực hiện đề tài, với việc đưa các tiến bộ khoa học kỹ thuật áp dụng thực hiện trên các mô hình, đến thời điểm này, các mô hình thực nghiệm đều cho kết quả khả quan. Mô hình phục tráng và thâm canh tổng hợp Đào Mẫu Sơn đã cho thu hoạch. Mô hình trồng mới giống đào Mẫu Sơn và thử nghiệm một số giống đào nhập nội triển vọng tại Mẫu Sơn có tỷ lệ sống đạt trên 95%. Đặc biệt, các vườn cây đào Mẫu Sơn thí nghiệm có năng suất cao, chất lượng tốt hơn rất nhiều lần so với những năm trước đây. Những năm trước đây, quả đào thường bị sâu bệnh thì vụ đào năm nay đã cho quả to, đồng đều, mã quả sáng, đẹp, rất ít vết sâu bệnh. Sản phẩm đã được đưa ra thị trường với giá bán dao động từ 25 nghìn đến 50 nghìn đồng/1kg đem lại nguồn thu cao cho người dân địa phương.
Ông Triệu Sáng Trình, thôn Ngàn Pặc, xã Công Sơn, Cao Lộc, Lạng Sơn cho biết: Đào trong thôn này mấy năm trước thì không có thu nhập mấy. Trong thôn, mỗi hộ có khoảng 50 gốc đào. Trong thôn có trên 32 hộ dân. Thu nhập năm nay từ cây đào cao hơn. Có chương trình hỗ trợ hướng dẫn người dân trong thôn hướng dẫn chăm sóc cây đào, năm nay cây đào sai quả, giá bán đào được giá lắm.
Cây Đào Mẫu Sơn hiện có tập trung chủ yếu xã Mẫu Sơn, huyện Lộc Bình và xã Công Sơn, huyện Cao Lộc. Tuy nhiên, diện tích tập trung chủ yếu ở xã Công Sơn. Hiện toàn xã Công Sơn có 4,6 ha cây Đào Mẫu Sơn. Đa phần các cây này đang rơi vào tình trạng sinh trưởng yếu, quả nhỏ, tỉ lệ đậu quả rất thấp. Người dân hầu như chưa chưa quan tâm đến việc áp dụng biện pháp kỹ thuật chăm sóc… Mặc dù đề tài mới được triển khai thời gian ngắn trên trên địa bàn, tuy nhiên, với những kết quả ban đầu chương trình đã cho thấy nhiều đã cho thấy hiệu quả tích cực. Người dân đã được tiếp cận các tiến bộ khoa học kỹ thuật áp dụng phục tráng loại cây này và rất đồng tình hưởng ứng.
Đồng thời, với các giống đào mới đưa vào địa phương đã được khảo nghiệm và đánh giá tại Bắc Kạn; Tràng Định - Lạng Sơn và Bắc Hà - Lào Cai. Đây là tiền đề để bổ sung thêm giống cây ăn quả ngon, làm phong phú sản vật của quê hương. Ông Hoàng Văn Đảy, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lạng Sơn nói: Cây đào Mẫu Sơn là một cây ăn quả đặc sản của tỉnh Lạng Sơn. Những năm qua, bà con ít quan tâm, chăm sóc nên cây đào dần thoái hóa, diện tích giảm, năng suất giảm. Qua chương trình này, quả đào đã to lên trọng lượng trên dưới 100 gram. Chương trình này không những mang lại hiệu quả cho bà con vùng núi Mẫu Sơn mà còn còn góp phần phục tráng nguồn gen quý của loại cây này...
Hiện nay, sản phẩm Đào Mẫu Sơn không có đủ để cung cấp cho thị trường trong cũng như ngoài tỉnh. Chương trình triển khai đã mở ra cơ hội bảo tồn nguồn gen quý hiếm của cây Đào Mẫu Sơn, phát triển mở rộng trong tương lai, góp phần tăng thêm thu nhập cho người dân. Đồng thời, áp dụng các kỹ thuật và công nghệ tiên tiến trong sản xuất sẽ giảm rất đáng kể những tác động xấu đến môi trường, bảo vệ sức khỏe của nhân dân. Tạo ra môi trường cảnh quan xanh sạch đẹp, hấp dẫn phục vụ phát triển du lịch. Thời gian tới, nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục thực hiện và hoàn thiện các nội dung và kế hoạch theo như phê duyệt. Đề tài nghiên cứu được triển khai là tiền đề quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội địa phương.
 |
| Đào Mẫu Sơn trong giai đoạn phục tráng. |
Bà Lê Thị Mỹ Hà cho biết: Cây đào Mẫu Sơn vốn nổi tiếng, đang đứng trước nguy cơ thoái hóa. Được Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lạng Sơn giao cho phục tráng giống đào Mẫu Sơn. Cuối năm 2017 đề tài đã triển khai với mục tiêu phục tráng giống đào ăn quả Mẫu Sơn. Phát triển được một số giống đào mới có năng suất cao, chất lượng tốt nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế cho người dân trên địa bàn, đồng thời tạo ra cảnh quan sinh thái hấp dẫn phục vụ phát triển du lịch.
Đề tài “Phục tráng giống đào ăn quả Mẫu Sơn và phát triển một số giống đào mới tại khu Du lịch Mẫu Sơn, tỉnh Lạng Sơn” được thực hiện trong thời gian từ năm 2017 đến năm 2020. Trong khuôn khổ của đề tài, các nội dung sẽ được thực hiện như điều tra hiện trạng sản xuất giống đào tại Mẫu Sơn; tuyển chọn cây đầu dòng, xây dựng vườn cây mẹ giống đào Mẫu Sơn; thực hiện áp dụng các quy trình kỹ thuật chăm sóc, sử dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật, cách phòng trừ sâu bệnh tổng hợp nhằm hoàn thiện Quy trình trồng, chăm sóc và phục tráng giống đào Mẫu Sơn; xây dựng 01 mô hình canh tác áp dụng tổng hợp với quy mô 0,5 ha; đồng thời, trồng mới 500 cây giống đào Mẫu Sơn và thử nghiệm trồng 500 cây giống đào nhập nội từ Đài Loan và Úc. Trong thời gian thực hiện đề tài, nhóm nghiên cứu đã lựa chọn xây dựng các mô hình tại các thôn Nhọt Nặm, thôn Ngàn Pặc, thôn Cốc Tranh của xã Công Sơn, huyện Cao Lộc.
 |
| Tuyển chọn cây đầu dòng, xây dựng vườn cây mẹ giống đào Mẫu Sơn. |
Ông Triệu Sáng Trình, thôn Ngàn Pặc, xã Công Sơn, Cao Lộc, Lạng Sơn cho biết: Đào trong thôn này mấy năm trước thì không có thu nhập mấy. Trong thôn, mỗi hộ có khoảng 50 gốc đào. Trong thôn có trên 32 hộ dân. Thu nhập năm nay từ cây đào cao hơn. Có chương trình hỗ trợ hướng dẫn người dân trong thôn hướng dẫn chăm sóc cây đào, năm nay cây đào sai quả, giá bán đào được giá lắm.
Cây Đào Mẫu Sơn hiện có tập trung chủ yếu xã Mẫu Sơn, huyện Lộc Bình và xã Công Sơn, huyện Cao Lộc. Tuy nhiên, diện tích tập trung chủ yếu ở xã Công Sơn. Hiện toàn xã Công Sơn có 4,6 ha cây Đào Mẫu Sơn. Đa phần các cây này đang rơi vào tình trạng sinh trưởng yếu, quả nhỏ, tỉ lệ đậu quả rất thấp. Người dân hầu như chưa chưa quan tâm đến việc áp dụng biện pháp kỹ thuật chăm sóc… Mặc dù đề tài mới được triển khai thời gian ngắn trên trên địa bàn, tuy nhiên, với những kết quả ban đầu chương trình đã cho thấy nhiều đã cho thấy hiệu quả tích cực. Người dân đã được tiếp cận các tiến bộ khoa học kỹ thuật áp dụng phục tráng loại cây này và rất đồng tình hưởng ứng.
 |
| Đo kích thước đào Mẫu Sơn trong giai đoạn phục tráng. |
Hiện nay, sản phẩm Đào Mẫu Sơn không có đủ để cung cấp cho thị trường trong cũng như ngoài tỉnh. Chương trình triển khai đã mở ra cơ hội bảo tồn nguồn gen quý hiếm của cây Đào Mẫu Sơn, phát triển mở rộng trong tương lai, góp phần tăng thêm thu nhập cho người dân. Đồng thời, áp dụng các kỹ thuật và công nghệ tiên tiến trong sản xuất sẽ giảm rất đáng kể những tác động xấu đến môi trường, bảo vệ sức khỏe của nhân dân. Tạo ra môi trường cảnh quan xanh sạch đẹp, hấp dẫn phục vụ phát triển du lịch. Thời gian tới, nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục thực hiện và hoàn thiện các nội dung và kế hoạch theo như phê duyệt. Đề tài nghiên cứu được triển khai là tiền đề quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội địa phương.
0 nhận xét: