Bắt đầu vào mùa thu hoạch sấu ở Hưng Yên

Tháng sáu, thời điểm nắng hè gay gắt nhất cũng là lúc những cây sấu bắt đầu vào mùa quả. Trưa hè nắng chói chang, cây sấu đổ bóng mát, dịu lòng người qua đường. Quả sấu tuy sần sùi, vị chua thanh mát, nhưng dưới bàn tay chế biến khéo léo của người xứ Nhãn, đã trở thành những món ẩm thực rất riêng, ai đã từng thưởng thức thì không thể quên.

Người dân ở thôn Tuấn Dị thu hái sấu.

Sấu vào mùa

Thời điểm này, đi bất cứ đâu trên địa bàn tỉnh Hưng Yên cũng có thể bắt gặp những cây sấu trĩu quả, từ thành phố cho đến từng ngõ nhỏ ở những làng quê. Nhưng nơi trồng cây sấu nhiều nhất trong tỉnh phải kể đến thôn Tuấn Dị, xã Trưng Trắc (Văn Lâm).

Không ai biết cây sấu bắt đầu được trồng ở Tuấn Dị từ bao giờ, chỉ biết đến nay gần như nhà nào trong thôn cũng có cây sấu, nhà ít thì một vài cây, nhà nhiều trồng cả vài chục cây sấu cổ thụ trong vườn. Từ một loại cây ban đầu được trồng chủ yếu để lấy bóng mát, dần dần, cây sấu đã mang lại nguồn thu nhập không nhỏ cho người dân nơi đây.

Ông Nguyễn Tiến Thiệp, Phó Chủ tịch UBND xã Trưng Trắc cho biết: “Hiện nay thôn Tuấn Dị có trên 2.000 cây sấu đang cho thu hoạch, mỗi cây sấu ước tính cho thu từ 1 - 2 tạ quả. Trồng sấu, người dân không mất công chăm bón, vừa có bóng mát vừa mang lại thu nhập tiền triệu cho người dân nơi đây. Hiện nay, sấu Tuấn Dị không chỉ phục vụ nhu cầu của người dân trong tỉnh mà còn theo chân thương lái có mặt ở các thị trường như Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh… không chỉ tiêu thụ nội địa, sấu Tuấn Dị đã trở thành món quà quê xuất ngoại sang các nước: Hàn Quốc, Trung Quốc, Ấn Độ…”.

Trồng sấu vừa có bóng mát vừa mang lại thu nhập tiền triệu cho người dân. 

Theo nhiều hộ dân trồng sấu ở đây, năm nay thời tiết thuận lợi nên cây sấu nào cũng sai trĩu quả. Những ngày này, nhiều gia đình ở thôn Tuấn Dị đang khẩn trương huy động lực lượng thu hái quả sấu để cung cấp cho thị trường Hà Nội và một số địa phương lân cận. Nhiều chủ vườn cho biết đang là thời điểm chính vụ, cho thu hoạch rộ nhưng giá cả tiêu thụ của quả sấu vẫn khá ổn định. Những ngày gần đây, thời tiết nắng nóng nên có nhiều thương lái về tận các vườn, đặt hàng với số lượng lớn. Một số vườn không có đủ lao động để thu hoạch, thương lái sẵn sàng kiêm luôn nhiệm vụ này để kịp có hàng đưa về các chợ.

Bà Chu Thị Vân ở thôn Tuấn Dị hiện có 15 cây sấu cổ thụ cho biết: “Vườn sấu nhà tôi năm nay có quả đều, đẹp hơn năm ngoái. Trung bình mỗi cây sấu cho thu hoạch từ 1 - 2 tạ quả bán với giá từ 12.000 - 15.000 đồng/kg. Đặc biệt, năm nào nhà tôi cũng để lại 3 cây sấu để thu hoạch quả chín vào khoảng tháng 10 dương lịch. Lúc đó mỗi cây cho thu trên 2 tạ quả và giá bán từ 50.000 - 60.000 đồng/kg, cao gấp 3 - 4 lần so với bán sấu xanh. Dù giá trị sấu chín cao hơn nhiều so với sấu xanh nhưng không phải cây nào cũng có thể để quả chín mà chỉ những cây sấu cho quả to đều, mã vàng đẹp và cuống dai mới có thể để quả chín. Nếu không chỉ qua một trận mưa là sấu sẽ rụng hết. Từ 15 cây sấu này, mỗi năm gia đình tôi cũng thu được trên 10 triệu đồng”.

Món sấu dầm được ưa chuộng trong những ngày hè.

Những món ngon từ quả sấu

Sấu là loại quả đặc trưng của miền Bắc trong những ngày hè. Loại quả này không chỉ là vị thuốc quý trong Đông y mà còn là thứ gia vị tuyệt vời của ẩm thực. Với vị chua thanh và hương thơm nhẹ, ta có thể chế biến được rất nhiều món ăn thơm ngon từ quả sấu.

Những ngày này, cơ sở chế biến mứt, ô mai Quyến Lưu ở thôn Phương Thượng, xã Phương Chiểu (Thành phố Hưng Yên) đang tất bật chế biến ô mai sấu xào gừng và món sấu dầm. Người phụ trách cạo vỏ sấu, châm bề mặt sấu, người chế biến, đóng gói thành phẩm… Mùi sấu thanh mát, mùi gừng cay nồng… thơm lừng khắp không gian.

Trong hơn 1 tháng mùa sấu, cơ sở chế biến được khoảng 15 tấn thành phẩm ô mai sấu xào gừng và sấu dầm. Sản phẩm được tiêu thụ chủ yếu trong nước và được thực khách ưa chuộng vì hương vị thơm ngon và bảo đảm an toàn thực phẩm.

Với gần 20 năm kinh nghiệm chế biến ô mai sấu và sấu dầm, ông Vũ Văn Quyến, chủ cơ sở mứt, ô mai Quyến Lưu cho biết: “Làm ô mai sấu xào gừng và sấu dầm có 4 bước chính: Sơ chế nguyên liệu, tẩm ướp, chế biến tùy theo từng loại và đóng hộp. Quan trọng nhất là tẩm ướp và chế biến, phải cân đối đủ tỷ lệ đường – nước – sấu. Việc này phải do những người có kinh nghiệm trong gia đình tôi trực tiếp làm”.

Đóng gói sấu dầm tại cơ sở chế biến mứt, ô mai Quyến Lưu ở xã Phương Chiểu (Hưng Yên).

Theo đó, những quả sấu bánh tẻ sẽ được rửa sạch, cạo vỏ tỉ mỉ… Nhờ bàn tay khéo léo của các người thợ lành nghề, hương vị đặc biệt của sấu sẽ còn được giữ lại vẹn nguyên. Từng quả sấu dầm giòn ngon, thấm đượm vị chua ngọt tự nhiên của quả tươi và đường kính. Vị ô mai hòa quyện với hương cay nồng của gừng tạo nên hương vị giản dị và mộc mạc nhưng khiến thực khách nhớ mãi.

Không chỉ làm được những món ăn vặt “khoái khẩu”, với vị thơm và chua đặc biệt, quả sấu còn được biến tấu thành rất nhiều món ăn ngon trong bữa cơm gia đình. Do có vị chua mát nên sấu được “ưu ái” trong việc chế biến ra nhiều món ăn, khi thì dùng để nấu canh chua thịt nạc, canh sườn; khi thì dùng để nấu canh cá, canh hến hoặc hấp dẫn hơn là món vịt om sấu, hay chỉ đơn giản là món rau muống luộc cùng vài quả sấu thanh mát ngày hè…

Quả sấu tuy ngon nhưng lại chỉ có theo mùa, do đó nhiều gia đình đã chọn cách bảo quản sấu trong ngăn đá tủ lạnh để có thể thưởng thức được quanh năm. 

Chia sẻ